Αντιρατσιστικά «μαθήματα» στο σχολείο από μαθητές
Ελληνόπουλα στηρίζουν σε εκθέσεις τους αλλοδαπούς συμμαθητές τους
Της Ιωαννας Φωτιαδη
«Με την έκθεσή μου ήθελα να δώσω μια απάντηση στους συμμαθητές μου που συμπεριφέρονται ρατσιστικά στα ξένα παιδιά», λέει αποφασιστικά στην «Κ» η 16χρονη Μαρία - Αναστασία Λούκα από τη Λαμία, η οποία βραβεύτηκε από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ στην Ελλάδα, στον ετήσιο διαγωνισμό έκφρασης για τα παιδιά-πρόσφυγες. Χωρίς αμφιβολία, με το δοκίμιό της στρέφεται και προς τους καθηγητές του σχολείου της, που «κρατούν ουδέτερη στάση» όταν βλέπουν τους Ελληνες μαθητές να περιφρονούν και να κοροϊδεύουν τους αλλοδαπούς συμμαθητές τους, εκ των οποίων πολλοί είναι πρόσφυγες.
Η «Κ» μίλησε μαζί της, όπως και με τα άλλα παιδιά που με τα κείμενα ή τις ζωγραφιές τους κατέγραψαν πιστά το αντιφατικό, σκληρό ή αμήχανο πρόσωπο της πολυπολιτισμικής Ελλάδας, και βραβεύτηκαν. «Ολη η κοινωνία είναι καχύποπτη με τους ξένους», λέει η Μαρία-Αναστασία, «εκείνοι θέλουν να δημιουργήσουν σχέσεις με μας, οι Ελληνες όμως κρατούν αποστάσεις. Οταν τους προσκαλούν στα σπίτια τους, αρνούνται», διηγείται. «Οι συμμαθήτριές μου, που είναι αλλοδαπές, παρενοχλούνται πολύ συχνά σεξουαλικά από Ελληνες «μάγκες»», επισημαίνει. «Τις βλέπουν απροστάτευτες και δεν τις σέβονται καθόλου». Μόνο όταν υπάρχει οικονομικό όφελος φαίνεται ότι οι ημεδαποί συνδιαλέγονται με τους αλλοδαπούς. «Ολοι ψωνίζουν κρυφά από τους Κινέζους, επειδή είναι φθηνά», λέει η Μαρία-Αναστασία.
«Οταν ο Λίβανος βομβαρδιζόταν, ήρθε στο σχολείο μας ο Ελληνολιβανέζος Αλέξανδρος», θυμάται η Ηλιάνα Κυριαζίδου, από την Καβάλα, «καθώς όμως δεν ήξερε ελληνικά για να επιβεβαιώσει την ελληνική του καταγωγή, τα παιδιά τού έκαναν «πόλεμο»». Η Ηλιάνα συμπαραστάθηκε στον Αλέξανδρο, που άφησε στην εμπόλεμη χώρα τον πατέρα του. Ο Αλέξανδρος ευτυχώς στάθηκε τυχερός. Ο πατέρας του κατάφερε να σωθεί, και ο ίδιος σταδιακά προσαρμόστηκε στην ελληνική πραγματικότητα. «Εχουμε μάθει πολλά από τους ξένους. Οταν διηγούνται ιστορίες από τους τόπους τους, όλοι μας τους ακούμε μαγεμένοι! Ακόμα και όσοι τους κάνουν τη ζωή δύσκολη».
«Προτού ξεκινήσω να ζωγραφίζω, μίλησα με συμμαθητές μου πρόσφυγες και τους ρώτησα τι χρειάζονται για να ζήσουν εδώ ευτυχισμένοι», περιγράφει στην «Κ» ο Νίκος Μαντέλης από το Κομπότι Αρτας. Τα παιδιά απάντησαν ότι θέλουν ένα ομορφότερο σπίτι, μια καλύτερη δουλειά για τους γονείς τους και φίλους για να μην παίζουν μόνα. Στο ημιορεινό χωριό του Νίκου πολλοί ξένοι δουλεύουν στα χωράφια. Οι σχέσεις είναι μάλλον καλές. «Είναι φίλοι, συζητάνε, όμως όταν το θέμα πάει στα χρήματα, οι Ελληνες τους βλέπουν διαφορετικά...», παρατηρεί ο Νίκος. Πέρυσι τα Χριστούγεννα αποθήκη στην οποία έμεναν πάνω από 100 Πακιστανοί πήρε φωτιά. «Ηταν τρομακτικό, ευτυχώς όμως δεν έπαθαν τίποτα», διηγείται. «Το πρώτο διάστημα ανέλαβε ο δήμος τη στέγασή τους, αλλά τώρα είναι όλα όπως και πριν: άλλοι μένουν σε κανονικά σπίτια και άλλοι σε αποθήκες».
Η 13χρονη Ελευθερία Τσακνάκη είχε πολλά ερεθίσματα για να γράψει. «Είχα δει πολλά ντοκιμαντέρ για τα Βαλκάνια, την Αγκόλα και τη Ρουάντα», εξηγεί η Ελευθερία, «όμως αυτό που με άγγιξε περισσότερο ήταν η ιστορία της καινούριας μου φίλης, της Αντίνας». Η Αντίνα ξεκίνησε από το Κουρδιστάν με τους γονείς της για να έρθει στην Ελλάδα, όμως στη διάρκεια του πολυτάραχου ταξιδιού ο πατέρας της πέθανε. «Οι συνθήκες ήταν άθλιες», διηγείται η Ελευθερία σοκαρισμένη, «και όταν φτάσαμε στην Ελλάδα μας οδήγησαν στο κρατητήριο». Μολονότι έχει περάσει πάνω από ένας χρόνος από τότε που η νεαρή μαθήτρια έγραψε το δοκίμιο, στην Αντίνα και τη μητέρα της δεν έχει δοθεί ακόμα άσυλο. «Χαίρομαι που μου έδωσαν βήμα να μιλήσω, θέλω να κάνω έκκληση στις αρχές να «ακούν» τους πολιτικούς πρόσφυγες, προτού αποφασίσουν εκείνοι για τη μοίρα τους».
«Οταν μας ανακοίνωσαν το θέμα του διαγωνισμού σήκωσα το κεφάλι και κοίταξα τον ουρανό», διηγείται ο 12χρονος Γιάννης Πετκάνης. «Είδα μεταναστευτικά πουλιά να πετούν προς τις θερμές χώρες. Σκέφτηκα ότι μοιάζουν οι πρόσφυγες με αυτά τα πουλιά, μόνο που δυστυχώς εκείνοι δεν είναι ελεύθεροι να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, όσο έντονη νοσταλγία και αν νιώθουν».
«Μη δημιουργείτε ψεύτικες βιτρίνες, κάποιοι θα τις σπάσουν»
«Θέλω η μέριμνά σας για τα προσφυγόπουλα να μην σταματάει εκεί που τελειώνει ο λόγος σας», γράφει στην έκθεσή της η 13χρονη Ελευθερία Τσακνάκη. «Πώς μπορούμε ν' απολαμβάνουμε τ' αγαθά της ζωής, ενώ έξω κάποια παιδιά ξεπαγιάζουν από το κρύο χωρίς τους γονείς τους; Πολλά προσφυγόπουλα μένουν ορφανά στη διάρκεια της φυγής τους, γεγονός που αφήνει δυαναπλήρωτο κενό στη ζωή τους. Κατά τις μετακινήσεις τους διακινδυνεύουν συχνά τη ζωή τους ή τραυματίζονται. Λοιπόν, δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο αυτή η κατάσταση! Μόνο εσείς, κύριοι ισχυροί, μπορείτε να τη διορθώσετε! Η λύση είναι το τέλος των πολέμων. Τι σας φταίμε εμείς τα αθώα παιδιά που εσείς έχετε τις διαφωνίες σας; Υποτίθεται ότι ζούμε σ' έναν πολιτισμένο κόσμο, αλλά με αυτά που κάνετε θα γίνουμε ζούγκλα - αν δεν είμαστε ήδη! Πρέπει να διορθώσετε τα λάθη σας, όχι να τα καλύπτετε! Μην δημιουργείτε ψεύτικες βιτρίνες γιατί κάποτε κάποιοι θα τις σπάσουν».
«Η μοναδική επικίνδυνη μειονότητα είναι ο εγωισμός»
«Προσπαθώ να καταλάβω τη λογική των ισχυρών», γράφει η 14χρονη Ανδριάνα Σταύρου. «Δεν πιστεύω όμως ότι φταίνε μόνο αυτοί. Υπεύθυνοι είναι όσοι προτάσσουν τα πλούτη, την πολιτική, τον εγωισμό, το σαρκασμό του απόλυτου «εγώ». Ολοι αυτοί κάθονται γύρω από ένα μεγάλο καζάνι. Με την κουτάλα ανακατεύουν τα οικονομικά συμφέροντα, τον ανταγωνισμό, τον στείρο εθνικισμό, το θρησκευτικό φανατισμό και τις πολεμόχαρες διαθέσεις. Η σούπα τσουρουφλίζει τα μικρά προσωπάκια των παιδιών που ζητούν σηκώνοντας τα χεράκια τους, δικαιοσύνη και αγάπη.
Είναι επικίνδυνο να πιστεύεις ότι γεννήθηκες ανώτερος και η προκατάληψη να σε τυφλώνει. Είναι επικίνδυνο να νιώθεις ασφάλεια μόνο μαζί με «τους δικούς σου». Σε μας τα παιδιά δεν αρέσουν τα καλοπιάσματα και τα «γλειψίματα». Θέλουμε να μας κοιτάζουν στα μάτια. Γι' αυτό λέμε όχι στην κοινωνική προκατάληψη. Είναι η μόνη επικίνδυνη μειονότητα, ο εγωισμός».
Σχόλια