Τα σχολεία της γνώσης

Από άρθρο στα ΝΕΑ του προηγούμενου Σαββάτου:

Τα σχολεία της γνώσης

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ


Για τον Ρόμπιν Μπούλα, 17 χρόνων, μαθητή ενός ανεξάρτητου «ελεύθερου» σχολείου στη Σουηδία, η επιλογή ήταν εύκολη. «Το παλιό σύστημα με περιόριζε» λέει. «Μου αρέσει να μελετώ στο σπίτι. Μπορώ να αναλάβω ο ίδιος την ευθύνη για το διάβασμά μου».

Έτσι, με τις ευλογίες των γονιών του, έφυγε από το δημόσιο σχολείο στο οποίο φοιτούσε και γράφτηκε στα 14 του σ΄ ένα Κunskapsskolan (η λέξη σημαίνει «σχολείο γνώσης») της Στοκχόλμης. Τα Κunskapsskolan είναι μη κυβερνητικά «ελεύθερα» σχολεία τα οποία ιδρύθηκαν από τον Άντερς Χούλτιν, δέχονται μαθητές από 12 ώς 19 χρόνων και σήμερα λειτουργούν 30 σε όλη τη Σουηδία.

«Στο συνηθισμένο σχολείο πρέπει να είσαι εκεί από τις 8 το πρωί ώς τις 4 το απόγευμα» λέει ο Μπούλα στον βρετανικό «Ιντιπέντεντ».

«Όμως μετά τη μετεγγραφή μου είχα ένα μάθημα την ημέρα στο σχολείο, μόνο μία ώρα, και ο υπόλοιπος χρόνος μου ήταν ελεύθερος. Η ευελιξία ήταν πολύ μεγαλύτερη».

Τα Κunskapsskolan προκρίνουν ένα πρόγραμμα σπουδών εξατομικευμένο για κάθε μαθητή. Κάθε νέος θέτει εβδομαδιαίους στόχους και στο τέλος κάθε εβδομάδας έχει μια 15λεπτη συνάντηση με τον δάσκαλο που τον επιβλέπει και ο οποίος επιθεωρεί την πρόοδό του και συζητάει μαζί του πώς θα επιτύχει τους στόχους της επόμενης εβδομάδας. Αυτό το στυλ εκπαίδευσης μπορεί να μην ταιριάζει σε όλους τους μαθητές, παραδέχονται ακόμη και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου των Κunskapsskolan. Η διαφορά όμως είναι ότι οι Σουηδοί γονείς παίρνουν από την κυβέρνηση μια διατακτική εκπαιδευτικής δαπάνης, την οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν σε όποιο σχολείο θέλουν. Έτσι γονείς και μαθητές έχουν ευρύτατη ελευθερία επιλογής. Και παράλληλα τα διάφορα σχολεία- μοντεσοριανά, θρησκευτικά, παραδοσιακά, ιδιωτικά...- υποχρεώνονται να παρέχουν εκπαίδευση υψηλής ποιότητας για να προσελκύσουν μαθητές. Σύμφωνα με τον Σουηδό υφυπουργό Παιδείας Μπέριλ Όστομπεργκ, «ο ανταγωνισμός έχει ανεβάσει σημαντικά την ποιότητα του εκπαιδευτικού μας συστήματος». Βέβαια τα σχολεία που διαχειρίζονται ιδιωτικές, κερδοσκοπικές εταιρείες, κυριαρχούν. Μερικοί διαμαρτύρονται ότι τα χρήματα των Σουηδών φορολογουμένων χρησιμοποιούνται για την επιδότηση των «βαρόνων» της βιομηχανίας της εκπαίδευσης. Από την άλλη, για να ανταποκριθούν στον ανταγωνισμό, αυτοί οι τελευταίοι υποχρεώνονται να επενδύουν και πάλι το μεγαλύτερο μέρος των κερδών τους. Όσο για το σύστημα εισαγωγής, κάθε «ελεύθερο» σχολείο ανακοινώνει την ημερομηνία έναρξης των εγγραφών, οι οποίες κλείνουν μόλις έχουν καλυφθεί όλες οι θέσεις.

Στο Κunskapsskolan όπου φοιτά ο Ρόμπιν Μπούλα υπάρχουν 580 μαθητές- είναι μεγάλο σύμφωνα με τα κριτήρια των ανεξάρτητων «ελεύθερων» σχολείων. Τα δημόσια σχολεία μπορεί να έχουν ώς και 1.500 μαθητές. Στη Σουηδία, όλα τα πολιτικά κόμματα έχουν δεσμευθεί να διατηρήσουν το σύστημα. Και η Βρετανία εξετάζει το ενδεχόμενο να το μιμηθεί.

Σχόλια