Οι μέρες που διανύουμε είναι φυσικό να επηρεάζουν την ψυχική κατάσταση πολλών, για διάφορους λόγους. Όπως έχουμε δει και στο παρελθόν, χρονικές περίοδοι που χαρακτηρίζονται από έντονα συναισθήματα και προσδοκίες (π.χ. Χριστούγεννα, θερινές διακοπές) μπορεί να χρωματίζονται πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά από συναισθήματα θλίψης ή αμηχανίας.Ο Σεπτέμβριος είναι ένας μεταβατικός μήνας που σημαίνει για πολλούς μια άλλη πρωτοχρονιά, καθώς σημαίνει την έναρξη του σχολικού-ακαδημαϊκού έτους, της τηλεοπτικής σεζόν, κτλ. Ταυτόχρονα όμως, αφήνουμε πίσω μας μια κατάσταση πιο ξέγνοιαστη, εξωστρεφή και χαλαρή (αυτή της καλοκαιρινής περιόδου), και καλούμαστε να ντυθούμε περισσότερο, να εργαστούμε, να σχεδιάσουμε, να κλειστούμε.
Παράλληλα συμβαίνει (όχι πάντα στο κλίμα της Ελλάδας, αλλά αυτές τις μέρες το φθινόπωρο κάνει αισθητή την παρουσία του) και μια κλιματική αλλαγή που, ιδίως αν κάποιος έχει ευαισθησία στο συγκεκριμένο θέμα, μπορεί να δημιουργήσει συναισθήματα θλίψης, έως και κατάθλιψης (αν υπάρχει ιδιαίτερη προδιάθεση).
Το λεγόμενο λοιπόν σύνδρομο εποχικής κατάθλιψης (Season Affective Disorder- SAD) όπως είδαμε και άλλοτε χαρακτηρίζει κυρίως τους χειμερινούς μήνες, γιατί συνήθως αυτοί συμπίπτουν με την έλλειψη ηλιοφάνειας. Η ηλιοφάνεια βοηθά μαζί με άλλες καταστάσεις (γέλιο, σεξ, κάποιες τροφές όπως η σοκολάτα και οι καυτερές πιπεριές, σωματική άσκηση) στην έκκριση των λεγόμενων ενδορφινών, ουσιών δηλαδή που μας φέρνουν ψυχική ευφορία, καλή διάθεση.
Χαρακτηριστικά της εποχικής αυτής θλίψης είναι η αίσθηση κούρασης, η τάση για κατανάλωση υδατανθράκων, η δυσκολία συγκέντρωσης, ο υπερβολικός ύπνος και τα συναισθήματα αδικαιολόγητης θλίψης και ευαισθησίας. Συχνότερο είναι το φαινόμενο στις βόρειες χώρες, που έχουν μειωμένη ηλιοφάνεια, και όταν έχει εποχική κατάθλιψη-θλίψη ένα μέλος της οικογένειάς μας.
Η αντικαταθλιπτική αγωγή δε συνιστάται παρά μόνο σε σοβαρές μορφές κατάθλιψης, όταν αρχίζει η διάθεση αυτή να δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική ζωή και τείνει να καταστήσει το άτομο δυσλειτουργικό. Όταν αναφερόμαστε σε απλή θλίψη, που δε σχετίζεται μάλιστα με άλλα προβλήματα, που να καθιστούν συνετή επιλογή την ψυχοθεραπευτική διαδικασία, απλές συμβουλές αντιμετώπισης είναι:
- κουτιά φωτός: ειδικές λάμπες προσομοίωσης του ηλιακού φωτός
- ιονισμός χώρου
- συμπληρώματα διατροφής (σε περίπτωση έλλειψης βιταμίνης D)
- γέλιο (ακόμα και το χαμόγελο σχετίζεται με την έκκριση ενδορφινών)
- δραστηριότητες που βοηθούν τη διάθεση (καθαριότητα, οργάνωση του χώρου μας, συγκεντρώσεις με φίλους, ψυχαγωγία, μουσική, σωματική άσκηση).
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ψυχοπαθολογίας, οι θεραπευτικές παρεμβάσεις αφορούν κυρίως ψυχοθεραπεία, φαρμακοθεραπεία και συστηματικότερη φωτοθεραπεία από ειδικό.
Σχόλια