‘Good job driving us here’, είπε η Jenny Mosley, καθηγήτρια στο μεταπτυχιακό της συμβουλευτικής στο Πανεπιστήμιο του Bristol, στον οδηγό του μίνι λεωφορείου που οδήγησε την ίδια και εμάς, ένα τσούρμο φοιτητές, σε ένα γυμνάσιο, για να μας κάνει επίδειξη ορισμένων τεχνικών παρέμβασης σε μαθητές.
Παραξενεύτηκα που ευχαρίστησε τον οδηγό με αυτήν την έκφραση, γιατί το θεώρησα αυτονόητο ότι μας οδήγησε εκεί, αφού αυτή ήταν εκείνη τη μέρα η δουλειά του. Μπορεί να το θεώρησε και αυτός μια άχρηστη κουβέντα. Μπορεί όμως και να χαμογέλασε και να ένιωσε μια εσωτερική ικανοποίηση για την αναγνώριση της δουλειάς του. Στο κάτω κάτω είναι και τόσο απλό να οδηγείς και μέσα στο λεωφορειάκι να κουβαλάς τόσες ψυχές, παιδιά γονιών από κάθε γονιά της γης, και να έχεις την ευθύνη για τη ζωή τους στα χέρια που κρατάνε το τιμόνι σου;
Στις καθημερινές μας συναναστροφές, ιδίως με τους κοντινούς μας ανθρώπους, συνήθως καταφεύγουμε σε δύο συμπεριφορές, σε ό,τι αφορά το τι κάνουν ή δεν κάνουν:
α) σιωπούμε, γιατί θεωρούμε αυτονόητο να ξεπλύνει κάποιος το πιάτο του μετά το φαγητό ή να πάει τα ρούχα του στα άπλυτα.
β) κάνουμε παρατηρήσεις για εκείνα που δεν έκανε ο άλλος, παραγκωνίζοντας αυτά που έκανε.
γ) διορθώνουμε αυτό που έκανε ο άλλος, επισημαίνοντας τα λάθη του.
δ) αποδοκιμάζουμε τον τρόπο που έκανε κάτι ο άλλος και αναλαμβάνουμε εμείς να το κάνουμε (“άσε, θα το κάνω εγώ”).
Αυτά τα επικοινωνιακά λάθη έχουν ως αποτέλεσμα να δίνουμε την εντύπωση ότι ποτέ δεν είμαστε ευχαριστημένοι με τους άλλους. Επίσης δεν ενισχύουμε θετικά μια συμπεριφορά, με αποτέλεσμα να μειώνουμε τις πιθανότητες να επαναληφθεί αυτή. Συμβάλλουμε στο να νιώθει ο άλλος ανεπαρκής και λίγος. Δημιουργούμε ένταση, εκνευρισμό, παράπονο, γκρίνια. Ή ενισχύουμε με τη σιωπή ένα κλίμα συναισθηματικής απόστασης, με αποτέλεσμα οι σχέσεις να γίνονται πιο ψυχρές και απόμακρες. Ρίχνουμε την αυτοπεποίθησή του. Και, όταν συμβαίνει το τέταρτο σφάλμα, καταλήγουμε να τα κάνουμε όλα εμείς, να κουραζόμαστε, να ενισχύουμε την τελειομανία μας, γιατί δεν μπορούμε να δεχτούμε να κάνει κάτι κάποιος διαφορετικά από εμάς.
“Και τι, πρέπει να λέω μπράβο ακόμα και για τα αυτονόητα;” Ναι, συχνά πυκνά. Είναι ωραίο να μας αναγνωρίζουν και να μας δείχνουν την εκτίμησή τους για τα μικρά και μεγάλα πράγματα που κάνουμε. Ακόμα και αν είναι αυτονόητα. Είναι ωραίο να αναγνωρίζονται οι καλές συνήθειες και πρακτικές. Είναι επίσης πολύ ωραίο να μας αναγνωρίζουν τις μικρές υπερβάσεις που κάνουμε, κόντρα στις αντιξοότητες της καθημερινότητας.
“Να μην το λέω, όταν ο άλλος κάνει κάτι με λάθος τρόπο;” Πριν κάνουμε μια παρατήρηση, καλό θα είναι να σκεφτούμε: μήπως θα ακυρώσω την προσπάθειά του; μήπως θα τον πληγώσω; μήπως θα τον κάνω να νιώσει άσχημα; Συχνά βοηθάει να πούμε πρώτα μια όμορφη ενθαρρυντική κουβέντα που να δείχνει την αναγνώρισή μας και έπειτα, αν είναι πραγματικά απαραίτητο, να τον διορθώσουμε με ευγενικό τρόπο. “Τέλεια η ιδέα σου να φτιάξεις μια παγίδα με τουβλάκια. Α, σκέφτηκα κάτι! Μήπως να την βάλεις κάπου αλλού, για να μην είναι επικίνδυνη για όλους μας;” (παρόλο που παραλίγο να σκοτωθούμε σκοντάφτοντας στα Lego). “Τι γλυκό, σε ευχαριστώ πολύ που με σκέφτηκες και έκανες φαγητό και για εμένα.” (και ας έκανε χάλια την κουζίνα). Είναι τελικά τόσο απαραίτητο να πούμε εκείνη τη στιγμή το αρνητικό; Είναι η συναισθηματική μας εκτόνωση πιο σημαντική από τη σχέση μας με τον άλλον άνθρωπο; Μπορούμε να το αναφέρουμε μια άλλη, άσχετη στιγμή, ετεροχρονισμένα. Εκείνη τη στιγμή ας μείνουμε στο θετικό.
Συχνά μεγαλώνουμε μες στην επικριτικότητα και τις παρατηρήσεις. Ξέρουμε κατά βάθος ότι πληγωθήκαμε από αυτές τις συμπεριφορές. Γιατί να μη σπάσουμε την αλυσίδα; Γιατί να μην δοκιμάσουμε κάποια άλλη συμπεριφορά στους άλλους και στον εαυτό μας;
“Μπράβο”, “ευχαριστώ”, “το έκανες πολύ ωραία”, “απίθανη προσπάθεια”, “είσαι φανταστικός”. Μαγικές λέξεις και φράσεις που ομορφαίνουν τη ζωή μας και γεμίζουν τις σχέσεις με αναγνώριση, εκτίμηση και αγάπη!
Homework:
Και αν θέλετε να σας φέρονται και εσάς έτσι, μπορείτε να το ζητήσετε. Όχι όμως επικριτικά και γκρινιάρικα, γιατί αυτό θα φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα, αφού θα αποτελεί μορφή παρατήρησης και επικριτικότητας.
´Ασκηση για το σπίτι: επαναδιατυπώστε τη φράση “όλα εγώ τα κάνω εδώ μέσα, ούτε ένα ευχαριστώ δεν ακούω!” με μια φράση που να ζητάει το ίδιο πράγμα με ευγένεια και καλοσύνη, χωρίς να ακούγεται σαν γκρίνια!
Σχόλια