Κατ' αρχήν έχουμε το γεγονός ότι πρόκειται για μια μεμαθημένη συσχέτιση στο μυαλό μας, ότι μια συγκεκριμένη έννοια (Τρίτη και 13) συνδέεται με την ατυχία. Όσο πιο πολλές φορές το έχουμε ακούσει αυτό, όσο πιο σημαντικός για εμάς είναι αυτός που μας το έχει επαναλάβει και όσο πιο συναισθηματικά φορτισμένος είναι όταν μας το λέει, τόσο πιο ισχυρός συναισθηματικά θα γίνει ο συσχετισμός (Τρίτη 13=ατυχία). Έτσι λοιπόν ενισχύεται μια απόκριση (λειτουργική εξαρτημένη μάθηση, θεωρία Σκίνερ).
Μια ακόμα θεωρία που μας βοηθά να ερμηνεύσουμε τη δεισιδαιμονία αυτή είναι η θεωρία της κοινωνικής μάθησης. Τα ΜΜΕ, οι φίλοι, οι συμμαθητές, οι δικοί μας άνθρωποι μπορεί να επαναλαμβάνουν έναν τέτοιο συσχετισμό τόσο, ώστε να μαθαίνουμε μέσω της κοινωνικής μίμησης κι εμείς από μικρή μάλιστα ηλικία ότι αυτή η ημερομηνία ισοδυναμεί με κάτι το δυσάρεστο.
Για πολλούς ανθρώπους αυτή η απλή δεισιδαιμονία γίνεται φοβία, παράλογος δηλαδή και έντονος φόβος που επηρεάζει σημαντικά και τη ζωή τους (π.χ. να κλείνονται στο σπίτι τους, για να μην τους συμβεί κάτι το κακό). Η φοβία που αφορά τον αριθμό 13 ονομάζεται "triskaidekaphobia"- τρεισκαιδεκαφοβία δηλαδή).
Σε αυτή την περίπτωση ενδέχεται όντως κάτι το κακό να συμβεί σε κάποιον που έχει διαρκώς το νου του στο τι μπορεί να του συμβεί από τη γρουσουζιά της μέρας αυτής. Η ερμηνεία αυτού γίνεται με το φαινόμενο της "αυτοεκπληρούμενης προφητείας". Με απλά λόγια, όταν έχουμε την προσοχή μας στραμμένη έντονα σε κάτι που αναμένουμε να συμβεί, οι πράξεις μας οδηγούν σε αυτό που αναμένουμε, για να το επαληθεύσουμε, ακόμα και χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Ο προληπτικός άνθρωπος θα παρατηρήσει περισσότερα δυσάρεστα, γιατί αυτά θα περιμένει να συμβούν, σε αυτά θα έχει στραμμένη την προσοχή του. Πρόκειται δηλαδή για μια εκδήλωση αυθυποβολής.
Κ.Ε.
image: https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjTrR07m2cKcB4hls8vKz50zRGQFM3Oe9Oqzi0soS4M0uEYfFohfb-cwu4lIsCW-y4qKf9L4NoPzNuYKtjRef6_yn2idDnWfQ16ZiBLG0URZzKiVQ9myI6rPljK3XjhGFe_kAc9iN-IARA/s1600/%CE%A4%CF%81%CE%AF%CF%84%CE%B713.jpg
Σχόλια