Κριτική για την αξιολόγηση-μέτρηση της συναισθηματικής νοημοσύνης

Συνεχίζοντας τη μελέτη των μειονεκτημάτων της συναισθηματικής νοημοσύνης, διαπιστώνουμε ότι ένα από τα μεγάλα της προβλήματα είναι η αξιολόγηση- μέτρησή της, πράγμα που απορρέει φυσικά και από τη διαφωνία ως προς τον ορισμό και το περιεχόμενό της.

Τα τεστ που την καταμετρούν ως ικανότητα (όπως είναι τοMSCEIT):

• μετρούν το βαθμό συμμόρφωσης σε κοινωνικές νόρμες (Roberts et al., 2001)
• μετρούν γνώση και όχι πραγματικές ικανότητες (Brody, 2004), και δεν αρκεί το να γνωρίζουμε ποια ειναι η κατάλληλη συναισθηματική αντίδραση, αλλά πρέπει να μπορούμε να προβούμε και σε αυτήν- άρα η γνώση αυτή δεν αρκεί ως ένδειξη υψηλής συναισθηματικής ευφυίας.

Τα τεστ αυτοαξιολόγησης:

• υπόκεινται πάρα πολύ στο φαινόμενο κοινωνικής επιθυμητότητας (το να δίνουμε απαντήσεις όχι απαραίτητα ειλικρινείς αλλά με σκοπό να προκαλέσουμε καλή εντύπωση)- (Paulhus, 2002), πράγμα το οποίο παρατηρείται βέβαια και σε άλλα τεστ, όπως στα τεστ προσωπικότητας
• αυτές οι απαντήσεις που υποκινούνται από την ανάγκη να γίνουμε αρεστοί έχουν προσωρινό χαρακτήρα και δεν αξιολογούν ένα μονιμότερο χαρακτηριστικό.

Επίσης, γενικά θα λέγαμε ότι ο σκοπός για τον οποίο χρησιμοποιείται ένα τέτοιο τεστ επίσης μπορεί να επηρεάσει τη χορήγηση/συμπλήρωσή του. Για παράδειγμα, αλλιώς θα αποκριθεί ένα άτομο που προβληματίζεται υπερβολικά για την παθολογία του (και θα έχει μια ροπή προς προβληματικότερες απαντήσεις) ή αλλιώς κάποιος που εξετάζεται σε ένα επαγγελματικό περιβάλλον, όπου το να δημιουργήσει καλές εντυπώσεις οπωσδήποτε θα επηρεάσει την ειλικρίνεια της απάντησής του.

Ένα παράδειγμα για την αναξιοπιστία των τεστ συναισθηματικής νοημοσύνης μας δίνεται από μια έρευνα στη διατριβή του Νορβηγού Føllesdal (2008), όπου τα αποτελέσματα του τεστ MSCEIT για 111 διευθυντές εταιριών συγκρίθηκαν με το πώς τους περιέγραφαν οι υπάλληλοί τους και βρέθηκε ότι δεν υπήρχε σχέση ανάμεσα στο πώς αξιολογούσαν τον εαυτό τους στο τεστ οι διευθυντές, με το πώς τους περιέγραφαν οι υπάλληλοι, ιδίως στους τομείς της ενσυναίσθησης, της ικανότητας να αυξάνουν τα κίνητρα και της αποτελεσματικότητας ως ηγετών.

Η συναισθηματική νοημοσύνη δεν είναι η μοναδική μεταβλητή που παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα στην καταμέτρησή της. Παρεμφερή προβλήματα παρουσιάζονται και στις κλίμακες για τη νοημοσύνη, την προσωπικότητα, το άγχος κτλ. Αυτό δε σημαίνει ότι θα πρέπει να απορρίπτουμε την ύπαρξη των μεταβλητών αυτών και την αξιοπιστία τους, αλλά θα πρέπει σίγουρα να είμαστε επιφυλακτικοί ως προς τα "σκορ" και το πόσο αντικατοπτρίζει ένας αριθμός μια τόσο σύνθετη ικανότητα ενός ατόμου, πόσο μάλλον ως προς το στιγματισμό του ως προς αυτόν τον αριθμό.