Τι λέμε και σε ποιον σε περίπτωση ασθένειας και άλλων κρίσεων;- μια τεχνική

Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να πούνε το σωστό σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν μια κρίση. Μάλιστα αυτή η δυσκολία πολλές φορές οδηγεί στην αποφυγή μιας κατάστασης (π.χ. δεν τηλεφωνώ, δεν πάω να τον δω στο νοσοκομείο κτλ.) ή στο να πει κάποιος κάτι λανθασμένο ή ακατάλληλο. Τι λέμε λοιπόν, και σε ποιον; Μια πολύ ενδιαφέρουσα τεχνική έχει προταθεί από την κλινική ψυχολόγο Suzan Silk, για να βοηθήσει όσους δυσκολεύονται σχετικά με το τι να πούνε σε ποιον, στην περίπτωση που κάποιος αντιμετωπίζει μια κρίση παντός είδους. Βασίζεται στην ταξινόμηση των ανθρώπων με βάση το πόσο στενά συνδεδεμένοι βρίσκονται με τον βασικό πρωταγωνιστή. Μεταφράζω το σχετικό άρθρο

Όταν η Σούζαν διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού, ακούσαμε αρκετά άθλια σχόλια, αλλά το αγαπημένο μας προήλθε από μια από τις συναδέλφους της. Ήθελε, είχε ανάγκη, να επισκευτεί την Σούζαν μετά το χειρουργείο, αλλά η Σούζαν δεν ήθελε επισκέπτες και αρνήθηκε. Ποια ήταν η αντιμετώπιση της συναδέλφου; "Δεν αφορά μόνο εσένα". "Όχι;", αναρωτήθηκε η Σούζαν. Ο καρκίνος μου δεν αφορά εμένα, αλλά εσένα;"

Το ίδιο συνέβη και όταν η φίλη μας η Κέητ έπαθε ανεύρσμα στον εγκέφαλο. Ήταν στην εντατική για αρκετό καιρό και επιτέλους βγήκε τη μονάδα εντατικής θεραπείας. Δεν ήταν πια καλυμμένη με σωληνάκια και μηχανήματα, αλλά ακόμα ήταν σε άσχημη κατάσταση. Μια φίλη ήρθε και την είδε και βγήκε στον διάδρομο με τον άντρα της Κέητ, τον Πατ και του λέει "δεν ήμουν προετοιμασμένη για αυτό. Δεν ξέρω αν μπορώ να το διαχειριστώ".
 Αυτή η γυναίκα αγαπάει την Κέητ και είπε ό,τι είπε γιατί το θέαμα της Κέητ σε αυτήν την κατάσταση τη συγκίνησε βαθιά. Αλλά δεν ήταν σωστό αυτό που είπε. Όπως και δεν ήταν σωστό το σχόλιο της συναδέλφου της Σούζαν.

Η Σούζαν από τότε ανέπτυξε μια απλή τεχνική για να βοηθάει τους ανθρώπους να αποφεύγουν αυτό το λάθος. Εφαρμόζεται σε όλα τα είδη κρίσης: ιατρικές, νομικές, οικονομικές, προσωπικές, ακόμα και υπαρξιακές. Το αποκαλεί "Θεωρία του Δακτυλίου".

Σχηματίστε έναν κύκλο. Αυτό θα είναι το κεντρικό δακτύλιο. Μέσα σε αυτόν τον κύκλο γράψτε το όνομα του ατόμου που αντιμετωπίζει την τρέχουσα τραυματική κατάσταση. Για το ανεύρυσμα της Κέητ, το άτομο αυτό είναι η Κέητ. Τώρα ζωγραφίστε έναν μεγαλύτερο κύκλο, γύρω από τον πρώτο. Σε αυτό το δακτύλιο που σχηματίζεται, γράψτε το όνομα του ανθρώπου που είναι πιο κοντά στην τραυματική κατάσταση, μετά τον πρωταγωνιστή. Στην περίπτωση του ανευρύσματος της Κέητ, αυτό το άτομο είναι ο σύζυγός της. Επαναλάβετε τη διαδικασία όσες φορές χρειάζεται. Σε κάθε μεγαλύτερο δακτύλιο, γράφετε τους επόμενους κοντινούς ανθρώπους. Οι γονείς και τα παιδιά είναι πιο κοντινοί στο πρόβλημα από τους πιο μακρινούς συγγενείς. Οι κοντινότεροι φίλοι σε μικρότερους δακτύλιους, οι πιο μακρινοί φίλοι σε μεγαλύτερους. Όταν τελειώσετε, έχετε μια "σειρά παραπόνου". Μια ασθενής της Σούζαν μάλιστα το βρήκε τόσο χρήσιμο, που το κόλλησε στο ψυγείο της. 

Οι κανόνες για τη χρήση των δακτυλίων πάνε ως εξής: το άτομο που βρίσκεται στο κέντρο μπορεί να πει οτιδήποτε θέλει σε οποιονδήποτε, παντού. Μπορεί να παραπονιέται και να διαμαρτύρεται και να γκρινιάζει και να βογγάει και να βρίζει και να λέει "Η ζωή είναι άδικη" και "Γιατί σε μένα;". Αυτό είναι το προνόμιο του να είσαι στο κεντρικό δακτύλιο. 

Αυτά μπορεί να τα πει οποιοσδήποτε άλλος επίσης, αλλά μόνο σε ανθρώπους που βρίσκονται σε μεγαλύτερους δακτυλίους. Όταν μιλάτε σε ένα άτομο που βρίσκεται σε μικρότερο δακτύλιο από εσάς, κάποιον δηλαδή που βρίσκεται πιο κοντά στο κέντρο της κρίσης, ο σκοπός είναι να βοηθήσετε. Συχνά το να ακούς είναι πολύ πιο βοηθητικό από το να μιλάς. Αλλά αν πρόκειται να ανοίξετε το στόμα σας, ρωτήστε τον εαυτό σας αν αυτό που θέλετε να πείτε μπορεί να προσφέρει παρηγοριά και υποστήριξη. Αν δεν θα προσφέρει κάτι τέτοιο, μην το πείτε. Για παράδειγμα, μη δίνετε συμβουλές. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από μια τραυματική κατάσταση δε χρειάζονται συμβουλές, αλλά παρηγοριά και υποστήριξη. Οπότε πείτε "Λυπάμαι" ή "πρέπει να είναι δύσκολο για σένα αυτό" ή "να σου φέρω ένα ταψί φαγητό;". Μην πείτε "πού να σου πω τι συνέβη σε μένα" ή "να σου πω τι θα έκανα στη θέση σου". Και σίγουρα μην πείτε "πολύ με ρίχνει αυτό που συμβαίνει". 
Αν θέλετε να ουρλιάξετε ή να κλάψετε ή να παραπονεθείτε, αν θέλετε να πείτε σε κάποιον πόσο σοκαρισμένος νιώθετε ή να γκρινιάξετε για το πόσο η κατάσταση αυτή σας θυμίζει όσα κακά σας συνέβησαν τελευταία, καλώς. Είναι μια πολύ φυσιολογική αντίδραση. Απλώς κάντε το προς κάποιον που βρίσκεται σε έναν μεγαλύτερο δακτύλιο. Παρηγορήστε προς τα ΜΕΣΑ, εκφράστε τα δικά σας προς τα ΕΞΩ. 
Δεν είναι κακό που η φίλη της Κέητ είπε ότι δεν είχε προετοιμαστεί για το πόσο άσχημα ήταν η κατάσταση της Κέητ ή ότι δεν πίστευε ότι μπορεί να το χειριστεί. Το λάθος ήταν ότι είπε αυτά τα πράγματα στον άντρα της Κέητ, τον Πατ. Εξέφρασε δηλαδή τα δικά της προς τα ΜΕΣΑ. 
Το να παραπονεθείτε σε κάποιον που βρίσκεται σε μικρότερο δακτύλιο από εσάς δεν κάνει σε κανέναν από τους δύο σας καλό. Από την άλλη μεριά, το να προσφέρετε υποστήριξη στον κύριο φροντιστή του ασθενούς μπορεί να είναι το καλύτερο δυνατό που μπορείτε να προσφέρετε σε έναν ασθενή. 
Οι περισσότεροι το γνωρίζουμε αυτό. Σχεδόν κανένας δε θα παραπονεθεί στον ασθενή για το πόσο άσχημη είναι η όψη του. Σχεδόν κανένας δε θα πει ότι κοιτώντας τον σκέφτεται πόσο εύθραυστη είναι η ζωή και πόσο κοντά βρισκόμαστε στον θάνατο. Με άλλα λόγια, γνωρίζουμε αρκετά καλά να μην εκφράζουμε τα δικά μας στο κεντρικό δακτύλιο. Η θεωρία των δακτυλίων απλώς επεκτείνει αυτήν την επίγνωση και την κάνει πιο συγκεκριμένη: δεν πρέπει μόνο να αποφεύγουμε να εκφράζουμε τα δικά μας στο κεντρικό δακτύλιο, αλλά σε όλους τους δακτύλιους που είναι πιο μέσα από τον δικό μας. 
Θυμηθείτε, μπορείτε να πείτε ό,τι θέλετε αν απλώς περιμένετε να μιλήσετε σε κάποιον που βρίσκεται σε πιο εξωτερικό δακτύλιο από εσάς. Και μην ανησυχείτε, θα έρθει η σειρά σας να βρεθείτε στο κεντρικό δακτύλιο- είναι το μόνο σίγουρο.

Σχόλια