Ένα ακόμα ενδιαφέρον ρεπορτάζ από την Καθημερινή στις 21/1.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Καρολίνα Παπακώστα
Η κ. Έφη Γεωργιλέ είναι μητέρα του 11χρονου Φίλιππου και της 6χρονης Δελίνας. Προς το παρόν δίνει χαρτζιλίκι μόνο στον γιο της και μόνο δύο φορές τον μήνα, τόσα όσα χρειάζεται εκείνες τις ημέρες για το κολατσιό του στο σχολείο. Όπως λέει, θεωρεί ότι ακόμη τα παιδιά της είναι πολύ μικρά για να διαχειριστούν σωστά τα χρήματα και πως θα αρχίσει να δίνει στον Φίλιππο μεγαλύτερο χαρτζιλίκι στη Β΄ Γυμνασίου.
«Όταν θα είναι πια μεγάλος θα του δίνω μια φορά την εβδομάδα κάποια χρήματα, δεν έχω αποφασίσει ακόμη το ποσό, πιθανόν όσα κρίνω τότε ότι χρειάζεται για να ανταποκρίνεται στα προσωπικά του έξοδα. Άλλωστε, το πιο σημαντικό δεν είναι το ποσό αλλά η συζήτηση που σκοπεύω να κάνω μαζί του. Θα του πω δηλαδή, τόσα μπορούμε και η επιλογή του ρήματος δεν είναι τυχαία. Για μένα το χαρτζιλίκι είναι ένα μάθημα ζωής και πιστεύω ότι ο τρόπος που σκέφτομαι να ακολουθήσω- τον οποίο είχαν εφαρμόσει και οι δικοί μου γονείς- θα βοηθήσει τα παιδιά μου να μάθουν να διαχειρίζονται ορθά και συνετά τα οικονομικά τους ώστε να μη γίνουν καταναλωτές χωρίς κρίση, ειδικά τώρα που μπαίνουμε σε δύσκολους καιρούς. Παράλληλα το γεγονός ότι θα έχουν τα χρήματα που χρειάζονται για να περάσουν μια εβδομάδα και τα ίδια θα αποφασίζουν πώς θα τα ξοδέψουν, θα τα κάνει να νιώθουν ότι τα εμπιστεύομαι», σημειώνει.
Αίσθηση του μέτρου
Το χαρτζιλίκι που δίνουν οι γονείς στα παιδιά μπορεί να μην είναι το σημαντικότερο έξοδο του οικογενειακού προϋπολογισμού, ωστόσο αποτελεί ένα από τα βασικότερα μαθήματα ζωής που θα τους παραδώσουν, αφού θεωρείται μέθοδος διαπαιδαγώγησης στην οικονομική διαχείριση. Σύμφωνα με την κ. Αναστασία Ζήση, επίκουρη καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου: «Ως πρακτική κοινωνικοποίησης μπορεί να έχει συμβολική αλλά και πρακτική σημασία όταν οι γονείς το συνδέουν με την ανάγκη των παιδιών τους να ανταποκριθούν στα μικροέξοδα της καθημερινότητάς τους. Αφορά στην οριοθέτηση, μπορεί δηλαδή να τα εξασκήσει στην αίσθηση του μέτρου. Η συμβολική του σημασία είναι πως μπορεί να τα καταστήσει υπεύθυνα, καθώς ο γονιός αναγνωρίζει πως η σταδιακή κατάκτηση της αυτονομίας και της ανεξαρτησίας τους προϋποθέτει εμπιστοσύνη και υποστήριξη». Η κ. Ζήση τονίζει βέβαια ότι «σε περιπτώσεις που αποκλίνει των βασικών αναγκών και δίνεται ως μπόνους, προκειμένου τα παιδιά να ικανοποιήσουν καταναλωτικές τους επιθυμίες, τότε μετατρέπεται σε μια αρνητική πρακτική καθώς με αυτόν τον τρόπο τούς καλλιεργούν μοντέλα ζωής που συνδέουν την προσωπική ανάπτυξη με υλικές αξίες».
«Σκληραγώγηση»
Για τον κοινωνιολόγο κ. Χαράλαμπο Στέρτσο, «μαθαίνει στα παιδιά σταδιακά τη σκληρότητα της οικονομικής οργάνωσης, την ανάγκη συμβιβασμών που αυτή συνεπάγεται, τον σωστό χρόνο για διεκδικήσεις και φυσικά τις υποχρεώσεις αλλά και τα δικαιώματά τους». Όπως υποστηρίζει, «γενικά οι Έλληνες γονείς έχουν την τάση να δίνουν χαρτζιλίκι στα παιδιά τους, γεγονός που αντανακλά την υποχρέωση που νιώθουν απέναντί τους. Η πλειονότητα δεν ακολουθεί το αγγλοσαξονικό ή το σκανδιναβικό μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο το χαρτζιλίκι είναι μέρος της βασικής οικονομικής εκπαίδευσης των παιδιών, τα οποία εγκαταλείπουν νωρίτερα την οικογενειακή εστία και φυσικά βγαίνουν σε μικρότερη ηλικία στην αγορά εργασίας σε σύγκριση με τα Ελληνόπουλα».
ΤΑ «ΜΠΟΝΟΥΣ»
Όταν τα χρήματα δίνονται για να ικανοποιήσουν τα παιδιά καταναλωτικές τους επιθυμίες, η προσωπική ανάπτυξη συνδέεται με υλικές αξίες
Για τις καθημερινές ανάγκες, όχι για επιβράβευση
ΜΕΓΑΛΗ σημασία για τους περισσότερους γονείς έχει το ζήτημα του πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να εισαχθούν τα χρήματα στις σχέσεις γονέα- παιδιού και φυσικά το πρακτικό ερώτημα του ύψους τού ποσού που θα δίνεται. «Η κατάλληλη ηλικία είναι όταν το παιδί αρχίζει και ικανοποιεί τις κοινωνικές του ανάγκες με μια σχετική αυτονομία. Δεν έχει τόσο σημασία το ποσό, όσο η αντίληψη του γονιού για τη συγκεκριμένη πρακτική και οι εξηγήσεις που προσφέρει στο παιδί. Είναι δηλαδή σημαντικό οι γονείς να εξηγήσουν στα παιδιά τους ότι τους δίνουν το χαρτζιλίκι γιατί κατανοούν τις πραγματικές ανάγκες και όχι γιατί χρησιμοποιούν ένα οικονομικό μέσο προκειμένου να τα επιβραβεύσουν», αναφέρει η κ. Ζήση. Ενώ ο κ. Στέρτσος υπογραμμίζει ότι «το ποσό θα πρέπει να δίνει μια αίσθηση αξιοπρέπειας στα παιδιά. Να μη νιώθουν δηλαδή ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτά που κάνουν οι παρέες τους και άρα να θεωρήσουν ότι μειονεκτούν. Χωρίς βέβαια να φτάνουν σε υπερβολές».
Σε έρευνα που έγινε σε δείγμα 1.300
γονέων στη Μεγάλη Βρετανία, από την κοινωνική ψυχολόγο και ερευνήτρια Αlicia Renedo και την Τράπεζα ΝatWest, τα δύο τρίτα των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι το χαρτζιλίκι που δίνουν στα παιδιά τους δεν είναι πια για μικρές πολυτέλειες αλλά για τις βασικές καθημερινές ανάγκες. Η παγκόσμια οικονομική κρίση και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα ανασφάλειας που δημιουργεί, είναι ο κύριος λόγος γι΄ αυτή τη στροφή των γονέων, υποστήριξε η ερευνήτρια.
Σχόλια