Όταν κάτι δεν πηγαίνει πολύ καλά στον ψυχικό μας βίο, οφείλουμε στον εαυτό μας (και στους γύρω μας!) να το αντιμετωπίσουμε άμεσα, όπως θα κάναμε με έναν πονόδοντο ή με μια άλλη σωματική ενόχληση. Αφού λοιπόν αποφασίσουμε ότι όντως κάτι μας συμβαίνει (και δεν επιμένουμε στην άρνηση του προβλήματος), με τη βοήθεια ενός ειδικού θα πρέπεινα προχωρήσουμε στην αντιμετώπιση. Ανεξάρτητα από το ποια μέθοδο αντιμετώπισης θα επιλεγεί (εξαρτάται από το πρόβλημα, την ένταση, τη φύση, κτλ) η ενημέρωσή μας πρέπει να είναι απαραίτητη. Και μόνο αν εντοπιστεί η ρίζα, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε κάτι πιο αποτελεσματικά. Το να δούμε τα αίτια ενός προβλήματος όπως είναι οι κρίσεις πανικού απαιτεί ωριμότητα και δύναμη ώστε να μπορέσουμε να ασκήσουμε αυτοκριτική (π.χ. στον τρόπο ζωής μας) και κριτική (π.χ. στο οικογενειακό μας περιβάλλον).
Τί είναι λοιπόν αυτό που οδηγεί μερικούς ανθρώπους στο να βιώσουν μια τόσο δυσάρεστη εμπειρία, όπως είναι η κρίση πανικού; Γιατί άλλοι το παθαίνουν και άλλοι όχι; Είναι δύσκολο να απαντηθεί αυτό το ερώτημα, καθώς τα αίτια των αγχωδών διαταραχών είναι πάρα πολύ στενά περιπλεγμένα με την προσωπική ιστορία και το φάσμα των προσωπικών εμπειριών του καθενός μας προσωπικά.
Η κρίση πανικού είναι ένας συγκεκριμένος τρόπος αντίδρασης σε μια κατάσταση. Για να αποτελέσει πρόβλημα αυτή η αντίδραση, θα πρέπει να είναι δυσανάλογη του κινδύνου. Το να έχουμε ταχυπαλμία όταν μας επιτίθεται με όπλο κάποιος στο δρόμο, είναι φυσιολογική αντίδραση, ανάλογη δηλαδή του πραγματικού κινδύνου. Το να βρεθούμε όμως σε ένα σούπερμάρκετ και να ψωνίζουμε δεν αποτελεί ικανό λόγο για να μας κοπεί η ανάσα και να μουδιάσουμε. Τί είναι λοιπόν αυτό που σε μερικούς ανθρώπους μπορεί να προκαλέσει τόσο στρες, που να έχουν τόσο υπερβολικές αντιδράσεις (κρίσεις πανικού), σε απλές στιγμές της καθημερινότητας χωρίς προφανή ρεαλιστικό κίνδυνο;
Σύμφωνα με τον Bertil Hjert, τα 5 βασικότερα αίτια των κρίσεων πανικού είναι τα εξής:
- Κληρονομικότητα: ο τύπος προσωπικότητας που έχουμε από τη γέννησή μας, καθορίζει την αντοχή μας στην ψυχική αναστάτωση. Μερικοί άνθρωποι είναι "προγραμματισμένοι" με μεγαλύτερες ικανότητες να αντιμετωπίζουν προβλήματα από ό,τι κάποιοι άλλοι.
- Υπερπροστατευτικοί-αγχώδεις γονείς. Οι γονείς που δημιουργούν μια ατμόσφαιρα υπερβολικής προσοχής. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τη στάση που έχει κανείς απέναντη στον κόσμο. Σίγουρα όλοι οι γονείς ανησυχούν, αλλά μερικοί είναι φοβικοί, υπερπροστατευτικοί και πολύ αγχώδεις, και αυτά τα βιώματα περνούν και εντυπώνονται στο παιδικό μυαλό, με αποτέλεσμα να αποκτούμε άλλη μια προδιάθεση σε αγχώδεις αντιδράσεις.
- Υπερβολικές απαιτήσεις των γονιών. Όλοι οι γονείς θέλουν το καλύτερο για τα παιδιά τους, αλλά μερικοί δεν αντιλαμβάνονται τις πραγματικές δυνατότητες των παιδιών τους και θέτουν υπερβολικά ψηλά τον πήχυ. Αυτές οι προσδοκίες δημιουργούν μεγάλο βάρος σε μια παιδική ψυχή, καθώς και μια αίσθηση ανεπάρκειας και χαμηλής αυτοεκτίμησης, καθώς δημιουργείται η εντύπωση ότι ποτέ δε θα είναι αρκετά καλοί για τους γονείς τους.
- Χαμηλή αυτοπεποίθηση. Οι κρίσεις πανικού μπορεί να προκληθούν από φόβο να αντιμετωπίσουμε νέες καταστάσεις ή καινούριους ανθρώπους στη ζωή μας. Άλλοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν το καινούριο με ενθουσιασμό, και άλλοι με φόβο και αποφυγή.
- Υπερβολικό άγχος. Γνωρίζουμε πλέον καλά ότι το άγχος είναι εξαιρετικά ζημιογόνο στη σωματική, ψυχική και πνευματική μας υγεία. Υπάρχουν πολλά είδη και επίπεδα άγχους, που μπορεί να εντοπίζονται είτε στην καθημερινότητά μας (αγχογόνο περιβάλλον, πιεστική εργασία, κτλ), σε γεγονότα ζωής (π.χ. χωρισμός, θάνατος, φυσική καταστροφή), κτλ. Όταν βιώνουμε άγχος, γινόμαστε πιο επιρρεπείς στις κρίσεις πανικού, που ουσιαστικά είναι οξείες κρίσεις άγχους.
Σχόλια