Καθώς οι γιορτές πλησιάζουν, επαναλαμβάνω τα δύο περσινά ποστ μου σχετικά με τις ψυχολογικές επιπτώσεις των εορτών και πώς να τις αντιμετωπίσουμε:
Πολλά άρθρα γράφονται τέτοια εποχή για τη μελαγχολία ή και την κατάθλιψη των γιορτών. Σίγουρα πρόκειται για ένα φαινόμενο που ανήκει στην πραγματικότητα, αλλά πολλές φορές βιαζόμαστε να προβούμε σε γενικεύσεις, αγνοώντας τις χιλιάδες ενδιάμεσες καταστάσεις ανάμεσα στο να είμαστε απόλυτα χαρούμενοι και στο να πέφτουμε σε κλινική κατάθλιψη.
Ποια είναι λοιπόν τα χαρακτηριστικά των εορτών σε σχέση με την ψυχική μας διάθεση;
Γι'αυτό πρέπει να θωρακιζόμαστε με ιδιαίτερες αντιστάσεις στα αρνητικά συναισθήματα, για να μπορέσουμε να επωφεληθούμε από τις όμορφες στιγμές που μας επιφυλάσσουν οι γιορτές. Αν μη τι άλλο, πρόκειται για ένα διάλειμμα από την καθημερινότητα, μια ευκαιρία να βγούμε έξω, να δούμε ανθρώπους, να ξεφύγουμε από τη ρουτίνα, να κάνουμε απολογισμό του χρόνου που περνάει και να εφοδιαστούμε με καλή διάθεση, πάντα με ρεαλισμό, για το μέλλον.
Πολλά άρθρα γράφονται τέτοια εποχή για τη μελαγχολία ή και την κατάθλιψη των γιορτών. Σίγουρα πρόκειται για ένα φαινόμενο που ανήκει στην πραγματικότητα, αλλά πολλές φορές βιαζόμαστε να προβούμε σε γενικεύσεις, αγνοώντας τις χιλιάδες ενδιάμεσες καταστάσεις ανάμεσα στο να είμαστε απόλυτα χαρούμενοι και στο να πέφτουμε σε κλινική κατάθλιψη.
Ποια είναι λοιπόν τα χαρακτηριστικά των εορτών σε σχέση με την ψυχική μας διάθεση;- χαρούμενη διάθεση τα Χριστούγεννα: χαρωπά τραγούδια στα καταστήματα, όμορφα χρώματα, λαμπάκια παντού και διαφημιστικά μηνύματα που μας επιβάλλουν να μεταβάλουμε τη διάθεσή μας. Αντιλαμβανόμαστε όμως σύντομα ότι δεν υπάρχει ένας επαρκής λόγος για όλα αυτά. Λίγοι είναι εκείνοι που νιώθουν το θρησκευτικό συναίσθημα ως ένα μήνυμα αρκετό για να νιώσουν χαρούμενοι. Για όλους τους άλλους, ο ακριβής λόγος για τον οποίο γιορτάζουμε είναι τόσο ασαφής, που δε δικαιολογεί την αλλαγή της διάθεσης. Και, όταν δεν καταλαβαίνουμε το λόγο να κάνουμε κάτι, εύλογο είναι να το κάνουμε αμήχανα, υπό πίεση, και όχι αποτελεσματικά.
- αποφάσεις για το νέο έτος: συνηθίζεται η Πρωτοχρονιά να συνοδεύεται από αποφάσεις. Νιώθουμε αρχικά έναν ενθουσιασμό για την έλευση του νέου έτους και μας διακατέχει ένα συναίσθημα ελπίδας ότι το νέο έτος θα είναι απαλαγμένο από τις δυσάρεστες στιγμές εκείνου που αφήνουμε πίσω μας. Σύντομα όμως (πολλές φορές και ταυτόχρονα) συνειδητοποιούμε ότι το μόνο που άλλαξε είναι η ημερομηνία, βρισκόμαστε στην ίδια δουλειά, στην ίδια οικογένεια, στις ίδιες σχέσεις, με τα ίδια προβλήματα. Καταλαβαίνουμε ότι η αλλαγή της χρονολογίας δεν επαρκεί για να αλλάξουμε τα πράγματα προς το καλύτερο- χρειάζεται πολύς προσωπικός κόπος και χρόνος για να φέρουμε αλλαγές στη ζωή μας.
- μελομακάρονα, κουραμπιέδες, βασιλόπιτες, γαλοπούλες: τα παραδοσιακά γλυκά και φαγητά που καταναλώνουμε κατά τη διάρκεια των γιορτών είναι νόστιμα και μας φέρνουν μεγάλη απόλαυση. Ωστόσο, ξεχνούμε πολλές φορές πόσο κόπο (όταν τα φτιάχνουμε εμείς) συνεπάγονται, με αποτέλεσμα οι νοικοκυρές (συγχωρέστε μου το θηλυκό γένος, το χρησιμοποιώ για λόγους πλειοψηφίας) να εξαντλούνται κατά τη διάρκεια των εορτών από τις πολλές ετοιμασίες. Φυσικά και η υπερκατανάλωση τροφής μας βαραίνει και σωματικά αλλά και ψυχικά. Το "ρίχνουμε έξω", με αποτέλεσμα...
- αποκτούμε περιττά κιλά: μετά τις γιορτές οι περισσότεροι έχουν καταναλώσει περισσότερα φαγητά και γλυκά από όσα συνήθιζαν στην καθημερινότητά τους, με αποτέλεσμα να νιώθουν το σώμα τους πιο κουρασμένο, βαρύ και δυσλειτουργικό. Το περιττό βάρος φέρνει και ψυχικό βάρος.
- Σωματική κούραση: εκτός από τις ετοιμασίες του σπιτιού (φαγητά, στόλισμα, κτλ), προστίθεται και το γνωστό τρέξιμο στην αγορά (στο σούπερ μάρκετ, στα καταστήματα) για την αγορά δώρων. Επιπλέον, το ξενύχτι αποσυντονίζει τους ρυθμούς του σώματός μας, με αποτέλεσμα να συσσωρεύουμε κούραση αντί να εκμεταλλευτούμε τις γιορτές για να ξεκουραστούμε.
- Έξοδα: οι γιορτές θυμίζουν σε κάποιους τις οικονομικές τους δυσκολίες. Γενικότερα, είναι μια εποχή πολλών εξόδων, για πολλούς δυσβάσταχτων, αλλά υπάρχει μια γενικότερη πίεση για υπερκατανάλωση, που ενισχύεται από το έθιμο της ανταλλαγής δώρων, από τις πολλές ονομαστικές γιορτές (μέχρι του Αγίου Ιωάννη) και από τη λαχτάρα των παιδιών (και όχι μόνο) για δώρα.
- Περισσότερος χρόνος με τους οικείους: όταν περνούμε περισσότερο χρόνο με τους δικούς μας ανθρώπους, αυτό είναι πολύ χαλαρωτικό και απολαυστικό. Όταν όμως υπάρχουν προβλήματα στις σχέσεις, ή όταν απλώς δεν ταιριάζουμε με τους συγγενείς μας (ο δεσμός αίματος δεν εγγυάται πάντα την καλή παρέα με το συγγενή), είναι λογικό να αναδύονται στην επιφάνεια εντάσεις, τριβές, προβλήματα, δυσκολίες.
- Εκλιπόντες: για ανθρώπους που βίωσαν την απώλεια κάποιου δικού τους ανθρώπου, η απουσία του/της είναι ιδιαίτερα αισθητή κατά τη διάρκεια των εορτών, πράγμα που συνεισφέρει στη συναισθηματική φόρτιση.
Γι'αυτό πρέπει να θωρακιζόμαστε με ιδιαίτερες αντιστάσεις στα αρνητικά συναισθήματα, για να μπορέσουμε να επωφεληθούμε από τις όμορφες στιγμές που μας επιφυλάσσουν οι γιορτές. Αν μη τι άλλο, πρόκειται για ένα διάλειμμα από την καθημερινότητα, μια ευκαιρία να βγούμε έξω, να δούμε ανθρώπους, να ξεφύγουμε από τη ρουτίνα, να κάνουμε απολογισμό του χρόνου που περνάει και να εφοδιαστούμε με καλή διάθεση, πάντα με ρεαλισμό, για το μέλλον.
Σχόλια