Μεταφράζω αυτό το άρθρο το οποίο μας παραθέτει ερευνητικά δεδομένα σχετικά με τον τρόπο σκέψης των ανορεξικών ασθενών. Στον επίλογο του βιβλίου μου έκανα μια αναφορά (σελ.191) σε αυτό το φαινόμενο που χαρακτηρίζει όλες τις διαταραχές πρόσληψης τροφής- μια μάχη του πάσχοντος με μια εσωτερική φωνή (Ed- από το "eating disorders" ή Άνα από το "ανορεξία" ή Μία από το "βουλιμία") που ασκεί υπερβολική και αυστηρή κριτική, ελέγχει και καθοδηγεί τη διατροφική συμπεριφορά. Επίσης σχετική αναφορά γίνεται και στην εφαρμογή της θεραπείας Gestalt και σε μια ξεχωριστή ενότητα "Εσωτερικές φωνές: μια άσκηση για την ανορεξία" που βασίζεται λίγο περισσότερο στη γνωσιακή-συμπεριφοριστική προσέγγιση. Ας δούμε την έρευνα που επιβεβαιώνει αυτή τη γνωστική κατάσταση των ασθενών:
Οι πάσχοντες από ανορεξία αρχικά βρίσκουν παρηγοριά από την ασθένειά τους, αλλά μετά τους κατακυριεύει και καταλήγουν να προσπαθούν να επανακτήσουν τον έλεγχο του ίδιου τους του νου. Αυτά υποστηρίζουν οι Sarah Williams και Marie Reid, που έκαναν ομαδικές και ατομικές διαδικτυακές συνεντεύξεις με 14 άτομα που βρίσκονταν στη φάση της θεραπείας από νευρική ανορεξία, ηλικιών από 21 έως 50 (12 από αυτές ήταν γυναίκες και 2 άντρες).
Στις συνεντεύξεις ανέκυπτε ένα κοινό θέμα, ότι η ανορεξία αρχικά παρέχει μια αίσθηση ελέγχου και ταυτότητας. Οι συμμετέχοντας θυμόντουσαν ότι έβρισκαν απόλαυση στο κυνήγι της τελειότητας. Έβλεπαν το να είναι αδύνατοι ως ένα ιδεώδες και ότι αυτό μπορούσαν να το κατακτήσουν. "Η ανορεξία έγινε ένας φίλος", λέει η Ναταλί. "Όταν ήμουν μόνη...ήξερα ότι τουλάχιστον είχα την Α.[=την ανορεξία]" Ο Τζον λέει: "ήταν ένας τρόπος να ελέγξω τι συνέβαινε σε μένα σε μια καθημερινή βάση και να ελέγξω το βάρος μου".
Τελικά όμως, αντί για λύση, η ανορεξία έγινε από μόνη της ένα νέο πρόβλημα. Η Λίζα λέει: "αποκαλώ την ανορεξία μου έναν 'δαίμονα' που ελέγχει τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις αισθήσεις και τις πράξεις μου". Τζον: "είναι σαν να έχω δύο ανθρώπους στο μυαλό μου: το κομμάτι που ξέρει τι πρέπει να κάνω, και το κομμάτι μου που προσπαθεί να με παρασύρει. Η Άνα [=η ανορεξία] είναι το κομμάτι που με παρασέρνει και με καταδυναστεύει".
Οι ερευνήτριες εξηγούν ότι "αφού ανέπτυξαν αυτή τη φωνή της ανορεξίας, οι συμμετέχοντες στην έρευνα κατάλαβαν ότι ήταν κάτι που ήταν ξεχωριστό από τους αυθεντικούς τους εαυτούς". Οι ερευνήτριες εξήγησαν πώς τα ευρήματά τους, μαζί με παρόμοια αποτελέσματα προηγούμενων ερευνών, παρέχουν χρήσιμες ιδέες για τη θεραπευτική παρέμβαση. Συγκεκριμένα, προτείνουν ότι οι ανορεξικοί ασθενείς χρειάζονται να αναγνωρίσουν και άλλες στάσεις πέρα από την φωνή της ανορεξίας και του αυθεντικού τους εαυτού. "Η καλή υγεία δεν μπορεί απλώς να είναι η εξαφάνιση των συμπτωμάτων της ανορεξίας, γιατί αυτό μπορεί να κάνει πιο έντονη την εσωτερική μάχη με τη φωνή της ανορεξίας", λένε.
Οι Williams και Reid προτείνουν η ψυχοθεραπεία να βοηθήσει στο να ενισχυθεί η αίσθηση του εαυτού στους ασθενείς. "Αυτή η μελέτη μας δείχνει ότι αυτό σημαίνει να αναπτύξουμε τον εαυτό πέρα από μια αμφίρροπη σύγκρουση ανάμεσα στον αυθεντικό εαυτό και τη φωνή της ανορεξίας", λένε. "Αυτό μπορεί να βοηθήσει στο να αναπτυχθεί μια νέα πιο θετική κυρίαρχη στάση".
Μια από τις προσεγγίσεις που μπορεί να είναι ιδιαίτερα κατάλληλη, σύμφωνα με τις ερευνήτριες, είναι η ψυχοθεραπεία επικεντρωμένη στο συναίσθημα (emotion-focused therapy- EFT). Μια τεχνική που χρησιμοποιεί αυτή η προσέγγιση είναι να απευθυνθούν οι πελάτες σε μια άδεια καρέκλα, που αναπαριστά την ανορεξική φωνή. Με τη βοήθεια του θεραπευτή, αυτό μπορεί να οδηγήσει στο "μαλάκωμα" αυτής της αυστηρής φωνής και στην υιοθέτηση μιας νέας κυρίαρχης θέσης του εαυτού. Ωστόσο, οι ερευνήτριες συστήνουν προσοχή, καθώς ακόμα δεν υπάρχουν ακόμα έρευνες που να μελετούν την αποτελεσματικότητα των μεθόδων εξωτερίκευσης όμως της EFT και άρα πρέπει οποιαδήποτε μέθοδος να χρησιμοποιηθεί με προσοχή.
Σχόλια