Ο αυτισμός είναι μια ιδιαίτερη διαταραχή με πολλές εκφάνσεις (γι'αυτό μάλιστα μιλάμε για φάσμα διαταραχών και όχι για μία μόνο), ιδίως στην κοινωνική δραστηριότητα του ανθρώπου. Η έρευνα που αναφέρεται στο ακόλουθο άρθρο αφορά την εφαρμογή μιας πρωτότυπης ιδέας για τη βελτίωση των δεξιοτήτων αυτών σε αυτιστικά άτομα. Βέβαια πρόκειται για πρώιμα αποτελέσματα, ωστόσο είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και αισιόδοξα:
Μία και μόνη δόση εισπνοής της ορμόνης ωκυτοκίνης, μέσω ψεκασμού σπρέι στη μύτη, βελτίωσε την εγκεφαλική δραστηριότητα των αυτιστικών παιδιών, κάνοντάς τα πιο κοινωνικά, όπως ανακοίνωσαν αμερικανοί επιστήμονες, οι οποίοι αισιοδοξούν ότι η λεγόμενη «ορμόνη της αγάπης» θα μπορούσε να βοηθήσει τα άτομα με διαταραχές αυτισμού.
Ήταν η πρώτη φορά που μια επιστημονική έρευνα μελέτησε την επίδραση της ωκυτοκίνης στον αυτισμό, είναι όμως -παρά τις πρώτες ενθαρρυντικές ενδείξεις- ακόμα πρόωρο να μιλήσει κανείς για μια νέα θεραπεία.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τους καθηγητές Κέβιν Πέλφρεϊ και Ιλανίτ Γκόρντον του Κέντρου Μελέτης Παιδιού και του Κέντρου Αναπτυξιακής Νευροεπιστήμης της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Γιέηλ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το BBC και τους «Τάιμς της Νέας Υορκης», μελέτησαν 17 παιδιά και εφήβους ηλικίας 8 έως 16 ετών με αυτισμό.
Οι επιστήμονες έδωσαν στα παιδιά να ψεκάσουν στη μύτη τους είτε ένα σπρέι ωκυτοκίνης, είτε ένα εικονικό σπρέι (πλασέμπο), για να συγκρίνουν τα αποτελέσματα. Όπως στη συνέχεια διαπίστωσαν απεικονιστικά μέσω λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI), η χορήγηση μιας δόσης της ορμόνης ήταν αρκετή, ώστε τα εγκεφαλικά κέντρα που εμπλέκονται στην αναγνώριση των συναισθημάτων και την ανταμοιβή- απόλαυση, να εμφανίσουν μεγαλύτερη ανταπόκριση, από ό,τι στα παιδιά που δεν είχαν πάρει την ωκυτοκίνη, αλλά το πλασέμπο σπρέι.
«Η ωκυτοκίνη προσωρινά έκανε πιο φυσιολογικές τις εγκεφαλικές περιοχές που ευθύνονται για τα κοινωνικά ελλείμματα των παιδιών με αυτισμό», δήλωσε η Γκόρντον.
Όπως είπε, η ορμόνη διευκόλυνε τα αυτιστικά παιδιά να συντονιστούν καλύτερα με τον κοινωνικό περίγυρό τους, αντιδρώντας καλύτερα στα κοινωνικά ερεθίσματα (π.χ. τα πρόσωπα των άλλων).
Το φάσμα των διαταραχών αυτισμού περιλαμβάνει μια ευρεία γκάμα διαταραχών, από πολύ ήπιες (ο ασθενής μπορεί να λειτουργήσει σχεδόν φυσιολογικά στην κοινωνία) έως πολύ σοβαρές (δεν είναι σε θέση να επικοινωνήσει με τους γύρω του).
Γενικότερα, θεωρείται ότι διευκολύνει την εμπιστοσύνη, τη διαπροσωπική επαφή και την εκδήλωση στοργικών συναισθημάτων προς τους άλλους.
Μεγαλύτερες επιστημονικές μελέτες ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη για να μελετηθούν τα οφέλη και οι παρενέργειες της ορμόνης, ιδίως στα άτομα με αυτισμό. Προς το παρόν, οι επιστήμονες δεν έχουν καταλήξει αν και πώς η ωκυτοκίνη θα πρέπει να αξιοποιηθεί.
Ήδη, όπως είπε ο Πέμφρεϊ, ορισμένοι γονείς χορηγούν από μόνοι τους την ορμόνη στα αυτιστικά παιδιά τους χωρίς ιατρική συνταγή ή συμβουλή, κάτι που, όπως είπε, είναι «τρομερά άσχημη ιδέα», καθώς μπορεί να κάνουν κακό στο παιδί τους.
Αυτό που είναι άκρως ενθαρρυντικό, πρόσθεσε, είναι ότι μια ουσία μπορεί πράγματι να επιφέρει αλλαγές στον εγκέφαλο των αυτιστικών ανθρώπων και αυτό «μεταβάλλει τον τρόπο που σκεπτόμαστε για τον αυτισμό και πόσο ιάσιμος είναι».
Δηλαδή, φαίνεται πως ο αυτιστικός εγκέφαλος δεν είναι μη αναστρέψιμα ελαττωματικός, αλλά διαθέτει ακόμα την αναγκαία πλαστικότητα για να βελτιωθεί μέσω εξωτερικών επιρροών.
Προς το παρόν, πάντως, οι ειδικοί συστήνουν στους γονείς να περιμένουν έως ότου η επιστημονική κοινότητα διαμορφώσει μια πιο ολοκληρωμένη άποψη για την χρησιμότητα της ωκυτοκίνης στον αυτισμό. Ακόμα, κανείς γιατρός δεν ξέρει με βεβαιότητα πόσο ασφαλής είναι η εν λόγω ορμόνη αν λαμβάνεται σε βάθος χρόνου.
Μία και μόνη δόση εισπνοής της ορμόνης ωκυτοκίνης, μέσω ψεκασμού σπρέι στη μύτη, βελτίωσε την εγκεφαλική δραστηριότητα των αυτιστικών παιδιών, κάνοντάς τα πιο κοινωνικά, όπως ανακοίνωσαν αμερικανοί επιστήμονες, οι οποίοι αισιοδοξούν ότι η λεγόμενη «ορμόνη της αγάπης» θα μπορούσε να βοηθήσει τα άτομα με διαταραχές αυτισμού.
Ήταν η πρώτη φορά που μια επιστημονική έρευνα μελέτησε την επίδραση της ωκυτοκίνης στον αυτισμό, είναι όμως -παρά τις πρώτες ενθαρρυντικές ενδείξεις- ακόμα πρόωρο να μιλήσει κανείς για μια νέα θεραπεία.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τους καθηγητές Κέβιν Πέλφρεϊ και Ιλανίτ Γκόρντον του Κέντρου Μελέτης Παιδιού και του Κέντρου Αναπτυξιακής Νευροεπιστήμης της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Γιέηλ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το BBC και τους «Τάιμς της Νέας Υορκης», μελέτησαν 17 παιδιά και εφήβους ηλικίας 8 έως 16 ετών με αυτισμό.
Οι επιστήμονες έδωσαν στα παιδιά να ψεκάσουν στη μύτη τους είτε ένα σπρέι ωκυτοκίνης, είτε ένα εικονικό σπρέι (πλασέμπο), για να συγκρίνουν τα αποτελέσματα. Όπως στη συνέχεια διαπίστωσαν απεικονιστικά μέσω λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI), η χορήγηση μιας δόσης της ορμόνης ήταν αρκετή, ώστε τα εγκεφαλικά κέντρα που εμπλέκονται στην αναγνώριση των συναισθημάτων και την ανταμοιβή- απόλαυση, να εμφανίσουν μεγαλύτερη ανταπόκριση, από ό,τι στα παιδιά που δεν είχαν πάρει την ωκυτοκίνη, αλλά το πλασέμπο σπρέι.
«Η ωκυτοκίνη προσωρινά έκανε πιο φυσιολογικές τις εγκεφαλικές περιοχές που ευθύνονται για τα κοινωνικά ελλείμματα των παιδιών με αυτισμό», δήλωσε η Γκόρντον.
Όπως είπε, η ορμόνη διευκόλυνε τα αυτιστικά παιδιά να συντονιστούν καλύτερα με τον κοινωνικό περίγυρό τους, αντιδρώντας καλύτερα στα κοινωνικά ερεθίσματα (π.χ. τα πρόσωπα των άλλων).
Το φάσμα των διαταραχών αυτισμού περιλαμβάνει μια ευρεία γκάμα διαταραχών, από πολύ ήπιες (ο ασθενής μπορεί να λειτουργήσει σχεδόν φυσιολογικά στην κοινωνία) έως πολύ σοβαρές (δεν είναι σε θέση να επικοινωνήσει με τους γύρω του).
Η ωκυτοκίνη παράγεται με φυσικό τρόπο στον οργανισμό, βοηθά στον τοκετό και στον αρχικό συναισθηματικό δεσμό μητέρας - μωρού.
Γενικότερα, θεωρείται ότι διευκολύνει την εμπιστοσύνη, τη διαπροσωπική επαφή και την εκδήλωση στοργικών συναισθημάτων προς τους άλλους.
Μεγαλύτερες επιστημονικές μελέτες ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη για να μελετηθούν τα οφέλη και οι παρενέργειες της ορμόνης, ιδίως στα άτομα με αυτισμό. Προς το παρόν, οι επιστήμονες δεν έχουν καταλήξει αν και πώς η ωκυτοκίνη θα πρέπει να αξιοποιηθεί.
Ήδη, όπως είπε ο Πέμφρεϊ, ορισμένοι γονείς χορηγούν από μόνοι τους την ορμόνη στα αυτιστικά παιδιά τους χωρίς ιατρική συνταγή ή συμβουλή, κάτι που, όπως είπε, είναι «τρομερά άσχημη ιδέα», καθώς μπορεί να κάνουν κακό στο παιδί τους.
Αυτό που είναι άκρως ενθαρρυντικό, πρόσθεσε, είναι ότι μια ουσία μπορεί πράγματι να επιφέρει αλλαγές στον εγκέφαλο των αυτιστικών ανθρώπων και αυτό «μεταβάλλει τον τρόπο που σκεπτόμαστε για τον αυτισμό και πόσο ιάσιμος είναι».
Δηλαδή, φαίνεται πως ο αυτιστικός εγκέφαλος δεν είναι μη αναστρέψιμα ελαττωματικός, αλλά διαθέτει ακόμα την αναγκαία πλαστικότητα για να βελτιωθεί μέσω εξωτερικών επιρροών.
Προς το παρόν, πάντως, οι ειδικοί συστήνουν στους γονείς να περιμένουν έως ότου η επιστημονική κοινότητα διαμορφώσει μια πιο ολοκληρωμένη άποψη για την χρησιμότητα της ωκυτοκίνης στον αυτισμό. Ακόμα, κανείς γιατρός δεν ξέρει με βεβαιότητα πόσο ασφαλής είναι η εν λόγω ορμόνη αν λαμβάνεται σε βάθος χρόνου.
Σχόλια