Επιστρέφοντας από το φετινό συνέδριο του European Council of High Ability που φέτος έγινε στην Πράγα (http://www.echa2008.eu), μερικά στιγμιότυπα από την ομιλία του Robert Sternberg που είχα τη μεγάλη τύχη να ακούσω:
- ο ίδιος στη σχολική ηλικία είχε ένα μέτριο προς χαμηλό σκορ σε τεστ νοημοσύνης που του έκαναν!
-υποστηρίζει ότι ο υψηλός δείκτης νοημοσύνης δεν είναι επαρκές στοιχείο για να προβλέψει την επιτυχία και τη χαρισματική συμπεριφορά: απόδειξη ότι πολλά άτομα με υψηλή νοημοσύνη και με εξαιρετική μόρφωση (πχ. από τα τοπ πανεπιστήμια Ivy Leage της Αμερικής) κάνουν πολύ ανεπιτυχείς κινήσεις και έχουν μεγάλες αποτυχίες.
-η τεχνολογία έχει αλλάξει τόσο πολύ από το 1905...ένα μόνο εργαλείο έχει παραμείνει σχεδόν ακριβώς το ίδιο...τα τεστ νοημοσύνης, που ελάχιστα εξελίχθηκαν, είναι πεπαλαιωμένα και αναχρονιστικά.
-σε έρευνες που έκανε η ομάδα του, η δημιουργικότητα δεν ήταν υψηλά συσχετιζόμενη (.1) με τα SATs (γενικές εξετάσεις που δίνουν οι μαθητές στο λύκειο στις ΗΠΑ, οι οποίες συσχετίζονται υψηλά με το δείκτη νοημοσύνης) αλλά αντίθετα είχε μέτρια θετική συσχέτιση (.5) με εξωσχολικές δραστηριότητες των μαθητών.
-οι εξετάσεις SAT παρουσιάζουν επίσης μεγάλες διαφορές ανά εθνικότητα, με τους Ασιάτες να παρουσιάζονται καλοί στα μαθηματικά, τους λευκούς στα γλωσσικά μαθήματα και με τους ισπανόφωνους, ινδούς και αφροαμερικανούς να παρουσιάζουν πολύ χαμηλές επιδόσεις. Αυτό μας υποψιάζει ότι οι εξετάσεις αυτές -εύρημα που ισχύει και για τους δείκτες νοημοσύνης- είναι κατασκευασμένες σύμφωνα με τα λευκά δυτικά στάνταρντς. Αντίθετα, η δημιουργικότητα δεν παρουσιάζει τέτοιες διακυμάνσεις.
Και λίγα λόγια για τη θεωρία του Στέρνμπεργκ: η Τριαρχική Θεωρία της Νοημοσύνης υποστηρίζει ότι υπάρχουν τρία χαρακτηριστικά νόησης που πρέπει να συνεργάζονται και να αλληλεπιδρούν:
α) αναλυτική σκέψη
β) πρακτική νοημοσύνη
γ) δημιουργικότητα
O Todd Lubart από το Παρίσι (www.enfants-haut-potentiel.com για τους γαλλόφωνους) μας μίλησε για τη θεωρία του ερευνητικού τους κέντρου, ότι η χαρισματικότητα ορίζεται ως η ικανότητα να παράγει κάποιος έργο που να είναι καινοτόμο και κατάλληλο για το περιβάλλον του. Για να εκφραστεί η δυνατότητα δημιουργικότητας έμπρακτα σε δημιουργικό έργο (ταλέντο δηλαδή) πρέπει να αλληλεπιδρούν τρεις σημαντικοί παράγοντες:
1. νοητικοί παράγοντες (γνωστικοί),
2. κοινωνικοί-συναισθηματικοί (πχ. κίνητρα, λήψη ρίσκου, ατομικότητα, αποδοχή αμφισημικών εννοιών, στοιχεία προσωπικότητας, κτλ)
3. περιβάλλον (γονείς, στάσεις δασκάλων, πολιτισμικοί παράγοντες, κοινότητα, κτλ)
Ένα μεγάλο ερώτημα που προέκυψε από τις ομιλίες και αξίζει να σκεφτεί κανείς είναι
Eίναι η δημιουργικότητα κομμάτι της νοημοσύνης ή είναι κάτι ανεξάρτητο από τη νοημοσύνη; Πχ, ένας ταλαντούχος ζωγράφος με καινοτόμα έργα μπορεί να είναι χαμηλής γενικής νοημοσύνης; Ή, αντίστροφα, ένα άτομο με υψηλή νοημοσύνη, είναι απαραίτητα και δημιουργικό; Η μελέτη βιογραφιών πολλών σημαντικών χαρισματικών ατόμων στην ιστορία της ανθρωπότητας δείχνει ότι τουλάχιστον στη δεύτερη περίπτωση, δεν αρκούσε μια γενική ευφυία πάνω από το μέσο όρο, αλλά, για να προκύψουν οι μεγάλες ανακαλύψεις, εφευρέσεις και θεωρίες, έπρεπε να συνυπάρχει και ένα υψηλό επίπεδο δημιουργικής σκέψης.
Σε επόμενα ποστ ελπίζω να γράψω και για κάποιες άλλες εισηγήσεις που παρακολούθησα αλλά και δυο λογάκια και για τις δικές μου δύο εισηγήσεις στο συνέδριο αυτό.
Και μια φωτογραφία από την πανέμορφη Πράγα:
Σχόλια