Θα ήταν παράξενο να μην επηρεάζεται η ψυχική μας υγεία από τις τρέχουσες οικονομικές εξελίξεις. Επιστήμονες-μέλη της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας ξεκίνησαν τη συζήτηση «Η σημερινή κοινωνική πραγματικότητα - Συνέπειες, κρίση στον ανθρώπινο ψυχισμό», την οποία καλύπτει δημοσιογραφικά το άρθρο της σημερινής Ελευθεροτυπίας . Εν ολίγοις, τα νέα φαινόμενα που προκύπτουν αφορούν:- μείωση κονδυλίων για την ψυχική υγεία
- ασυλοποίηση ευάλωτων ομάδων
- εγκατάλειψη ηλικιωμένων σε κέντρα ψυχικής υγείας
- αύξηση κατάθλιψης, αγχωδών διαταραχών, κρίσεων πανικού
- αυξανόμενο αίσθημα ανασφάλειας και επιρροή των συναφών φαινομένων (π.χ. εξαρτήσεις).
Πιο αναλυτικά, οι ψυχίατροι αναφέρουν (υπογραμμίσεις δικές μου):
«Τα πρώτα κονδύλια που κόβονται σε συνθήκες οικονομικής κρίσης είναι αυτά για την ψυχική υγεία. Τα χρήματα αφαιρούνται από ανθρώπους οι οποίοι τα έχουν ανάγκη γιατί είναι αυτοί που δεν έχουν φωνή», είπε ο Γιώργος Χριστοδούλου, καθηγητής, επίτιμος πρόεδρος της ΕΨΕ.
«Επιστρέφει η ασυλοποίηση με ευάλωτες ομάδες, όπως είναι οι άστεγοι, οι ηλικιωμένοι να ζητούν καταφύγιο στα ψυχιατρικά ιδρύματα. Μία παλινδρόμηση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Το αδιαφοροποίητο άσυλο του μεσαίωνα, που με την εξέλιξη των πολιτικών και της διάγνωσης αφήσαμε πίσω μας, επιστρέφει. Αντί να βελτιώνεται, υποβαθμίζεται, συρρικνώνεται, επιβαρύνεται ο δημόσιος τομέας, εξαιτίας των αυξημένων αναγκών», συμπέρανε ο Νίκος Τζαβάρας, ψυχίατρος, καθηγητής Ψυχιατρικής και πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας από τα στοιχεία που παρατέθηκαν στη διάρκεια της συζήτησης.
«Αστεγοι, πολλοί από τους οποίους είναι αλλοδαποί, καταφεύγουν στο δημόσιο ψυχιατρείο, στο Δαφνί προβάλλοντας θλίψη και εκβιάζοντας ότι αν δεν εισαχθούν, θα κάνουν κακό στον εαυτό τους», ανέφερε η Ε. Σιούτη, ψυχίατρος στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής Δαφνί. «Την ίδια ώρα, παρατηρούμε και το φαινόμενο διάλυσης της οικογένειας: εγκαταλείπονται γέροντες στην εφημερία και μας λένε "κάνε ό,τι θες. Δεν έχουμε τη δυνατότητα να τους φροντίσουμε". Οι μισοί από τους ανθρώπους που προσέρχονται στο ψυχιατρικό νοσοκομείο δεν χρήζουν νοσηλείας».
Θα δούμε ένα νέο κύμα ηλικιωμένων να αναζητά φροντίδα, πρόσθεσε ο Δημήτρης Πλουμπίδης, ψυχίατρος στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Βύρωνα-Καισαριανής, μέλος της ΕΨΕ. «Το κέντρο μας έκανε 180 κατ' οίκον επισκέψεις. Σκεφτείτε πόσοι ηλικιωμένοι, που μέχρι σήμερα μπορούσαν είτε οι ίδιοι είτε οι οικογένειές τους να τους παρέχουν φροντίδα μέσω εσωτερικών φροντιστών, δεν θα μπορούν πλέον να το κάνουν».
Ολοι είμαστε ευάλωτοι
«Οποτε υπάρχει οικονομική κρίση, κόβονται κονδύλια για την ψυχική υγεία. Παράδοξο, τη στιγμή που το σύνολο του πληθυσμού είναι ευάλωτο και κινδυνεύει να αναπτύξει ψυχοπαθολογία», υπογράμμισε ο καθηγητής Ν. Τζαβάρας.
Στον Βύρωνα -όπως ανέφερε ο Δημήτρης Πλουμπίδης- τα αιτήματα έχουν αυξηθεί, με αποτέλεσμα η αναμονή από μία εβδομάδα σήμερα να φτάνει τον 1,5 μήνα. Μεγαλύτερη και η συχνότητα των καταθλίψεων, κρίσεων πανικού, άγχους και δυσφοριών.
Και η οικονομική κρίση έρχεται σε ένα ήδη επιβαρημένο κλίμα κοινωνικής δυσφορίας.Την τελευταία πενταετία έχει αυξηθεί κατά 30% η αναζήτηση συμβουλευτικής μεταξύ συζύγων, γονιών για τα παιδιά τους που κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών, εξαρτημένων από το Διαδίκτυο ή των γονιών τους, είπαν οι επιστήμονες της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας.
«Τα περιστατικά αυτά της υποοδικής ψυχιατρικής είναι καταστάσεις υψηλού κινδύνου για μετάπτωση σε νοσηρότητα. Αγχος, πανικός, ήπια κατάθλιψη, δυσθυμία, φοβίες, αν δεν προληφθούν μπορεί να μετεξελιχθούν σε πολύ νοσηρές καταστάσεις», επισήμανε ο Βασίλης Κονταξάκης, καθηγητής, πρόεδρος του τμήματος Προληπτικής Ψυχιατρικής της Παγκόσμιας Ψυχιατρικής Εταιρείας.
«Σημαντικές επιπτώσεις εκτός από τους ενήλικους θα δούμε σε παιδιά, εφήβους, τους οποίους συχνά ξεχνάμε», επισήμανε ο Δημήτρης Αναγνωστόπουλος, παιδοψυχίατρος, γενικός γραμματέας της ΕΨΕ. Τα παιδιά και οι έφηβοι στηρίζονται στην οικογένεια, το εκπαιδευτικό σύστημα και τον κοινωνικό ιστό. Η οικογένεια επιβαρύνεται από τη διάχυτη διαφήμιση της μιζέριας, της καταστροφής της χώρας κ.ο.κ., που σιγά σιγά γίνονται συνείδηση, αλλά και από το άγχος των οικονομικών, την ανασφάλεια. Το εκπαιδευτικό σύστημα κάθε άλλο παρά σταθερό είναι, στερεύουν οι πηγές και οι δυνατότητες ανάπτυξής του με ήδη προϋπάρχοντα προβλήματα. Τα πρότυπα ταύτισης και οι διέξοδοι για τους νέους σήμερα, που είναι πολύ περισσότερο καταρτισμένοι και με περισσότερες δεξιότητες, υστερούν. Η διαδικασία απογοήτευσης-πένθους προηγούνται της ατομικοποίησης, της αύξησης της επιθετικότητας, της κατάθλιψης. Η αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης σχετίζεται με την ανεργία. Η ανεργία προκαλεί την αύξηση των αυτοκτονιών στους νέους και την αύξηση της χρήσης ουσιών.
Κάνουμε ακριβώς το αντίθετο από εκείνο που οφείλουμε. Δεν πρόκειται μόνον η ψυχιατρική να δώσει λύσεις, πρέπει και οι πολίτες να δραστηριοποιηθούν σε διάφορα επίπεδα, είπαν οι επιστήμονες και πρόσθεσαν: Την ίδια στιγμή οι κυβερνώντες μιλούν για ευημερία αριθμών, όχι ανθρώπων.
Σχόλια