Ψυχολογία και διατροφή: το παράδειγμα της μερέντας!

 Η νέα διαφήμιση του γνωστού και αγαπημένου αλείμματος απεικονίζει τέσσερις ενήλικες να εκστασιάζονται με την καινοτομία της νέας έκδοσης του τροφίμου. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και πολύ επεξηγηματικό να παρατηρήσουμε λίγο αυτό το τρόφιμο που θα μπορούσε κανείς να το συμπεριλάβει στα τρόφιμα- αρχέτυπα της παιδικής ηλικίας και των χαρακτηριστικών αυτής.

Στη διαφήμιση χρησιμοποιείται το σλόγκαν "για το παιδί που έχεις μέσα σου". Αυτή η έννοια της σύνδεσης μιας τροφής με κάτι άλλο που παραπέμπει στο παρελθόν δεν σπανίζει στις στρατηγικές μάρκετινγκ. Μπορεί να προσέξατε σε καταλόγους να αναφέρονται οι "πατάτες της γιαγιάς". Άλλοτε υπάρχουν μαγαζιά που ονομάζονται με κάτι..."μαμαδίστικο".
 
Πολλοί ενήλικες καταφεύγουν συχνά σε παιδικές τροφές: βρεφικές κρέμες, παγωτά, καραμέλες, σοκολάτες, γκοφρέτες, γαριδάκια, γεμιστά μπισκότα και οτιδήποτε άλλο παραπέμπει σε τροφές που συνήθως καταναλώνουν παιδιά. Για ποιο λόγο ανατρέχει κανείς σε αυτές τις τροφές; 

Ο εγκέφαλός μας μαθαίνει από πολύ νωρίς στη ζωή μας. Μαθαίνει να συνδυάζει πράγματα, εικόνες, ανθρώπους, μέρη, αντικείμενα, φαγητά με εμπειρίες και συναισθήματα. Αν μάλιστα ένας συνδυασμός επαναλαμβάνεται (π.χ. να υπάρχει η συνήθεια όταν πηγαίνουμε στη γιαγιά μας, να μας φτιάχνει κεφτεδάκια και τηγανιτές πατάτες), γίνεται ακόμα πιο ισχυρός ο συνειρμός στο μυαλό μας. Έτσι, μερικές τροφές άμεσα μας ξυπνούν αναμνήσεις και μας επαναφέρουν τα συναισθήματα που συνδέονται με τις αναμνήσεις αυτές. Τρώγοντας μια μεγάλη φέτα από αφράτο ψωμί, αλειμμένο με πραλίνα φουντουκιού, προσπαθούμε να νιώσουμε την ασφάλεια, ξεγνοιασιά και αίσθηση φροντίδας που συνόδευαν αυτό το νόστιμο κολατσιό της παιδικής μας ηλικίας. 

Όταν μάλιστα το παιδί που έχουμε μέσα μας "πεινάει" για άλλα πράγματα σε μεγάλο βαθμό (δηλαδή χρειάζεται αγάπη, ασφάλεια, προσοχή, νιώθει παραμελημένο, φοβισμένο, αγχωμένο κτλ. ή έχει περάσει μια τραυματική εμπειρία), τότε ενδέχεται να οδηγηθεί αυτόματα σε υπερκατανάλωση τροφών που κινητοποιούν όμορφα συναισθήματα, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη υπερφαγικών τάσεων, ακόμα και βουλιμίας. Η τροφή δρα τότε ως ένα προσωρινό αγχολυτικό και αποκτά επιπρόσθετες λειτουργίες, ανάλογα με την περίπτωση: ως πώμα που κρατά μέσα ανείπωτες σκέψεις και συναισθήματα, ως κάτι που κουκουλώνει προβλήματα, ως κάτι που αποσπά την προσοχή από κάτι οδυνηρό κτλ. Σε αυτές τις περιπτώσεις το άτομο χρειάζεται υποστήριξη από ειδικό, για να εξερευνήσει τα κενά που προσπαθεί να καλύψει με τις νόστιμες, ευκολοφάγωτες, παιχνιδιάρικες, πλούσιες τροφές...