Ιστοσελίδες "pro-ana" και ανορεξικό blogging

Το διαδίκτυο αναμφίβολα αποτελεί ένα επίτευγμα του ανθρώπου που έφερε τεράστιες αλλαγές στον τρόπο που σκεφτόμαστε, επικοινωνούμε μεταξύ μας, ενημερωνόμαστε. Σχετικά με τις διαταραχές πρόσληψης τροφής, δε θα μπορούσαμε να αγνοήσουμε τον τεράστιο ρόλο που έχει, καθώς οι άνθρωποι μπορούν να αναζητήσουν πληροφορίες για ένα πρόβλημα και ίσως και τρόπους να βοηθηθούν. Υπάρχει όμως μια εξαίρεση που αφορά την δύσκολη περίπτωση της νευρικής- ψυχογενούς ανορεξίας. Σε αυτήν την κατηγορία διαταραχών πρόσληψης τροφής υπάρχουν και άτομα τα οποία δεν έχουν συνειδητοποιήσει το πρόβλημά τους (και τους πολύ μεγάλους κινδύνους που έχει αυτό για την υγεία και την ίδια τους τη ζωή) και βρίσκονται σε άρνηση ή και σε επίμονη υπεράσπιση της ανορεξικής κατάστασης. Ποιος λοιπόν είναι ο τρόπος με τον οποίο τα άτομα αυτά χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, για να συνεχίσουν την ανορεξική τους συμπεριφορά;

α) οι ιστοσελίδες "pro-ana": πρόκειται για ιστοσελίδες στις οποίες τα ανορεξικά άτομα υπερασπίζονται την υπερβολική ισχνότητα του σώματος και προωθούν την ανορεξία. Κάποιες από αυτές μπορεί να έχουν έναν επιφανειακό ισχυρισμό ότι προτίθενται να βοηθήσουν τον πάσχοντα (γίνεται δηλαδή παραδοχή του προβλήματος) αλλά τελικά περισσότερο υπερασπίζονται την ανορεξία παρά την αντιμετωπίζουν ως μια επικίνδυνη διαταραχή.

β) οι προσωπικές ιστοσελίδες και τα blog: το διαδίκτυο έχει δώσει ένα εργαλείο καταγραφής ημερολογίου που ο ανορεξικός συχνά το χρησιμοποιεί δημόσια, γιατί θεωρεί ότι η δημόσια καταγραφή και έκθεση θα του δώσει κίνητρο και δέσμευση να συνεχίσει να προσπαθεί να χάνει βάρος. Μπορεί το να καταγράψει τις ημερήσιες θερμίδες που πήρε, ή να φωτογραφίζει τον εαυτό του ή να καταγράφει τις διαστάσεις του σώματός του. Έτσι, η καταναγκαστική εμμονή αντανακλάται σε ένα τέτοιο ημερολόγιο.

Ιδιαίτερα η πρώτη περίπτωση θέτει μεγάλους κινδύνους. Οι ιστοσελίδες αυτές συχνά υπερασπίζονται την ανορεξία ως μια επιλογή, έναν τρόπο ζωής. Γίνεται ανταλλαγή διαιτών και τρόπων να χάσει κανείς βάρος, ενώ συχνά τα μέλη των σελίδων αυτών ανταλλάζουν συμβουλές για την απώλεια βάρους ή και ανταγωνίζονται μεταξύ τους για το ποιος θα χάσει περισσότερο βάρος. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό που μπορεί κανείς να βρει όχι μόνο στις ιστοσελίδες ή τα μπλογκ προάσπισης της ανορεξίας είναι το λεγόμενο "thinspiration" (ή "thinspo"), η προβολή φωτογραφιών από λεπτά σώματα τα οποία θα δώσουν έμπνευση και κίνητρο στους πάσχοντες από κάθε διαταραχή πρόσληψης τροφής να αδυνατίσουν κι άλλο.

Για ποιο λόγο επιλέγεται το διαδίκτυο λοιπόν από τους πάσχοντες;

• ανωνυμία
• αίσθηση κοινωνικής δικτύωσης, καταπολέμηση μοναξιάς
• αναζήτηση συμβουλών για τον καλύτερο έλεγχο του βάρους
• γρήγορη πρόσβαση σε πληροφορία και εικόνα 
• εργαλείο δημόσιας καταγραφής των καταναγκαστικών συμπεριφορών (μετρήσεων βάρους, θερμίδων, διαστάσεων, καύσεων) με σκοπό την έκθεση
• κατά βάθος: 'κραυγή' για βοήθεια και επικοινωνία συναισθημάτων με άλλους (ένα από τα βασικά ζητήματα της διαταραχής πρόσληψης τροφής είναι η δυσκολία συναισθηματικής έκφρασης)
• κρυφή και μυστική συμπεριφορά από γονείς και φίλους.

Φυσικά θα ήταν λανθασμένο το να κατηγορήσουμε αφοριστικά το διαδίκτυο και να ισχυριστούμε ότι συμβάλλει στην προώθηση προβληματικών διατροφικών συμπεριφορών. Ας κρατήσουμε ως θετικό το ότι μέσα από το διαδίκτυο ο πάσχων βρίσκει πληροφορίες που τον βοηθούν να συνειδητοποιήσει το πρόβλημά του καθώς και να εξερευνήσει ή να αναζητήσει τρόπους να το αντιμετωπίσει.


Για ευνόητους λόγους δεν έχω χρησιμοποίησα παραδείγματα από τους τύπους ιστοσελίδας που αναλύθηκαν. Επίσης να αναφέρω ότι οι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, yahoo groups κτλ. συνήθως διαγράφουν όσες σελίδες προωθούν στρεβλές διατροφικές συμπεριφορές.